Allergie is een overmatige reactie van het immuunsysteem op lichaamsvreemde stoffen (allergenen), die op zichzelf niet schadelijk hoeven zijn: stuifmeelkorrels, huidschilfers van dieren, uitwerpselen van huisstofmijt, schimmelsporen of voedselbestanddelen. De klachten (loopneus, tranende ogen, jeuk, benauwdheid, diarree) zijn niet afkomstig van het allergeen zelf, maar van de reactie van het immuunsysteem op het allergeen. Hooikoorts is een bekend voorbeeld. Omdat het immuunsysteem sterk wordt beïnvloed vanuit de darm, is het microbioom een belangrijke factor bij allergische klachten.

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Uit onderzoek blijkt dat mensen met Alzheimer een ander microbioom hebben dan gezonde mensen. In de hersenen van overleden Alzheimerpatiënten worden bepaalde bacteriën en bacteriële stoffen méér aangetroffen dan in gezonde hersenen. Dit wijst erop dat het darm-microbioom invloed heeft op het ontstaan van deze aandoening.

Chronische ontsteking van de longen. Ongeveer 10-30% van de astmapatiënten heeft ook buikklachten. Ook wordt een verlaagde diversiteit en andere samenstelling van het darm- en long-microbioom gezien. Het onderzoek naar de zogenaamde darm-long as is nog jong en volop in ontwikkeling, maar steeds meer wijst erop dat het darm-microbioom een rol speelt bij astma.

Aderverkalking waardoor vernauwing ontstaat in de kransslagaders. Dit leidt tot een vermindering of afsluiting van de bloedtoevoer. Ontstekingsreacties die betrokken zijn bij atherosclerose worden beïnvloed door het microbioom.

Autisme spectrum stoornis is een stoornis in de informatieverwerking in de hersenen. Kenmerkend zijn beperkingen bij sociale interactie, communicatie en gedrag. Bij autistische kinderen zijn afwijkingen in het microbioom gevonden en is gebleken dat ze vaker een ‘lekke darm’ hebben: een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand.

Auto-immuunziekten ontstaan doordat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet. Het lichaam gaat dan antistoffen aanmaken tegen gezonde eigen lichaamscellen. De oorzaak hiervoor ligt minstens voor een deel in het microbioom. Veranderingen hierin geven een verkeerde prikkel aan het immuunsysteem. Hierbij speelt molecular mimicry een rol: bacteriële stoffen die op lichaamseigen stoffen lijken.

Dunne, ongevormde ontlasting die niet kan worden opgehouden, kan plotseling ontstaan (acuut) maar kan ook een langdurige klacht of aandoening zijn (chronisch). Uit onderzoek blijkt dat door het aanpassen van het microbioom met probiotica de klachten van diarree kunnen verminderen.

Een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Bij deze aandoening is er iets drastisch mis in de interactie tussen immuunsysteem en microbioom, en de samenstelling van het microbioom is daarop van invloed. Het aanpassen hiervan door probiotica of poeptransplantatie lijkt een verbetering van de klachten te geven.

Een combinatie van samenhangende klachten en symptomen, waarvan chronische vermoeidheid de belangrijkste is. Het microbioom van patiënten blijkt te verschillen van gezonde personen. Bovendien zijn er indicaties dat er in het bloed van patiënten bacteriële stoffen voorkomen waarvan bekend is dat het immuunsysteem er heftig op kan reageren. Vermoedelijk hangt dat samen met een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand.

Verzameling van ruim 50 ziektes waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Mensen met Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie, hebben een ander microbioom dan gezonde mensen. In de hersenen van overleden patiënten worden bepaalde bacteriële stoffen méér aangetroffen dan in gezonde hersenen. Dit duidt erop dat het darm-microbioom van invloed is op het ontstaan van deze aandoening.

Stofwisselingsziekte waarbij het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer op peil kan houden met als gevolg schade(risico) in hart, ogen, nieren en voeten. Bij diabetes type 2 speelt een verhoogde ontstekingsgraad en insulineresistentie een rol, en het microbioom beïnvloedt dit. Het microbioom van diabetici is anders dan bij gezonde personen. 

Aanhoudende pijn in vooral de spieren, pezen en banden. Daardoor ook wel ‘weke delen-reuma’ genoemd. De oorzaak hiervan is onbekend. Het is opvallend dat een groot tot zeer groot deel van de fibromyalgiepatiënten (30-75%) ook IBS (prikkelbare darm) klachten heeft. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat er bij fibromyalgiepatiënten sprake is van bacteriële verstoring in de dunne darm.

Verzamelnaam voor aandoeningen van het hart of de bloedvaten. Bekende hart- en vaatziekten zijn hartinfarct, beroerte, hartkramp en etalagebenen. Ontstekingsreacties die betrokken zijn bij het ontstaan van atherosclerose worden beïnvloed door het microbioom.

Hypertensie, een te hoge kracht waarmee het bloed door de bloedvaten wordt gepompt. We spreken van hoge bloeddruk als de bovendruk hoger of gelijk is aan 140 mmhg en/of de onderdruk hoger of gelijk is aan 90 mmhg.

Bij patiënten met hoge bloeddruk blijkt de samenstelling en diversiteit van het microbioom af te wijken van gezonde personen. Bovendien blijken proefdieren een hoge bloeddruk te krijgen na een ‘poeptransplantatie’ van patiënten met hoge bloeddruk. In onderzoeken met probiotica wordt een verbeterd verlaagde bloeddruk gevonden bij patiënten. 

Een psychische aandoening die de gevoelens, gedachten en stemming van mensen raakt. Mensen die depressief zijn, zijn langdurig somber en hebben vrijwel nergens zin in. Ze verliezen vaak interesse in de dingen om zich heen en kunnen niet echt meer genieten. Men spreekt van een depressie als de gevoelens van neerslachtigheid minstens twee weken duren. Hierbij hoort ook een gebrek aan motivatie.

Bij patiënten met depressie zijn afwijkingen in de samenstelling van het microbioom gevonden. Een ander opvallend verschil ten opzichte van gezonde personen is een verhoogde bloedwaarde van een specifieke korte-keten vetzuur (valeriaanzuur). Deze stof wordt door het microbioom aangemaakt, kan de bloed-brein-barriëre passeren, en kan hersenfuncties beïnvloeden.

De verzamelnaam voor twee darmaandoeningen: de ziekte van Crohn (chronische ontsteking in het hele spijsverteringskanaal) en colitis ulcerosa (ontsteking van de dikke darm)

Bij deze aandoeningen is er iets drastisch mis in de interactie tussen immuunsysteem en Microbioom, en de samenstelling van het Microbioom is daarop van invloed. Het aanpassen hiervan door probiotica of poeptransplantatie lijkt een verbetering van de klachten te geven.

COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte). Hierbij zijn de longen beschadigd, gaat ademen moeilijker en hebben patiënten minder energie.

Opvallend is dat circa 50% van de COPD-patiënten buikklachten heeft. Ook hebben patiënten met prikkelbare-darm syndroom (PDS, IBS) een 50% hogere kans op COPD. Omgekeerd hebben COPD-patiënten bijna 2 maal hogere kans op darmontstekingsziekten (IBD). Net als bij astma speelt de zogenaamde darm-long as vermoedelijk een rol. De verschillende aanwijzingen duiden erop dat het darm-microbioom een rol speelt bij COPD.

Stofwisselingsstoornis, tot uiting komend in een combinatie van een verhoogd cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, overgewicht (vooral toename bij de buik) en een hoge bloedsuikerspiegel. Bij al deze factoren is een relatie met het Microbioom aangetoond en speelt een verhoogde ontstekingswaarde in het lichaam een rol. Deze wordt beïnvloed door het Microbioom.

Ziekte waarbij de bescherm- en isolatielaag rondom de zenuwen in de hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen (het centrale zenuwstelsel) is beschadigd. Hierdoor kunnen onder andere problemen ontstaan met lopen, voelen en zien.

Bij MS-patiënten worden verschillen gevonden in de samenstelling van het microbioom, waarbij het meest opvallende verschil was dat MS-patienten minder  bacteriën hebben die auto-immuunreacties kunnen dempen. 

Zwaarlijvigheid, ernstig overgewicht. Bij mensen met obesitas worden verschillen in microbioom gevonden ten opzichte van magere mensen. Deze afwijkingen in microbioom worden minder als patiënten afvallen (onafhankelijk van het voedingspatroon).

Dit is een zeer veel voorkomende neurodegeneratieve ziekte, waarbij met name de motorische regionen in de hersenen beschadigd raken. Veel patiënten blijken al vóór het optreden van bewegingsproblemen last te hebben van constipatie. In onderzoeken zijn afwijkingen in de samenstelling van het microbioom gevonden die samengaan met de ernst van de bewegingsproblemen.

Psoriasis is een veelvoorkomende, niet besmettelijke, chronische auto-immuunziekte, gekenmerkt door een versnelde deling en verminderde rijping van hoorncellen in de opperhuid. Hoewel psoriasis vooral tot uiting komt in de huid, is het niet primair een huidprobleem, maar een ontregeling van het immuunsysteem (auto-immuunziekte). 
Doordat de darm een belangrijke functie vervult in de aansturing van het immuunsysteem, is het microbioom een belangrijke factor in de behandeling van psoriasis.

Chronische ontsteking van gewrichten die o.a. leidt tot pijn en stijfheid in gewrichten of spieren. Er is sprake van chronische ontsteking.

Het darm-microbioom speelt een cruciale rol in de afstemming van het immuunsysteem, en daarmee in de mate waarin het immuunsysteem ‘aan’ staat. Er worden bovendien veranderingen gevonden in het microbioom van zowel de mondholte als de darm. Onderzoeken met probiotica laten verbeteringen zien in de kwaliteit van leven en in de pijnscore.

10 tot 15% van de Nederlanders heeft PDS-klachten. Symptomen zijn buikpijn, gasvorming en een afwijkend ontlastingspatroon: verstopping, diarree of beiden.

Mensen met een prikkelbare darm hebben vaak een verminderde diversiteit en veranderde samenstelling van het microbioom. Vaak ontstaat een prikkelbare darm na een darminfectie of na gebruik van antibiotica.

Chronische ontsteking in het hele spijsverteringskanaal. Bij deze aandoening is er iets drastisch mis in de interactie tussen immuunsysteem en microbioom, en de samenstelling van het microbioom is daarop van invloed. Het aanpassen hiervan door probiotica of poeptransplantatie lijkt een verbetering van de klachten te geven, hoewel de aanwijzingen minder sterk zijn dan bij colitis ulcerosa.